Perikelen rondom een verdeling na cumulerende derdenbeslagen

Shutterstock 425824531

Jenna Zhao

Commercieel Medewerker Binnendienst

Delen via social

  • 13-02-2020
  • Leestijd: 2 minuten
  • Geschreven door Jenna Zhao

De wetgever heeft in 1992 een fijnmazig systeem ontwikkeld voor de afwikkeling van de opbrengst van een derdenbeslag. In bijna de helft van alle executies onder derden zijn er cumulerende beslagen. De oudste executoriale beslaglegger moet dan tot verdeling overgaan volgens de regels van 3:277 BW. Dit is een vaak complex proces waar een gevaar op de loer ligt dat zich sinds januari 1992 een paar keer heeft gemanifesteerd. Wat is de situatie als er vlak voor de uitbetaling door de derde een cumulant beslag legt?

In tegenstelling tot het systeem van voor 1992 wordt de tenuitvoerlegging en verdeling geheel in handen van de gerechtsdeurwaarder gelegd. Na beslag en verklaring int hij het beslagene bij de derde en draagt dit vervolgens af overeenkomstig art. 480 Rv. Dit is het ideale scenario en het merendeel van de beslagen wordt zo afgewikkeld.

Cumulanten betwisten elkaars rechten

In het voorbeeld wanneer een cumulant beslag legt is de cumulant deelgerechtigd, máár de oudste beslaglegger die niet bekend is met deze cumulant gaat tot uitbetaling over. Dit levert mogelijk aansprakelijkheid voor de oudste beslagleggende deurwaarder op. De afgelopen acht jaar zijn er twee uitspraken gedaan door gerechtshoven over gevallen waarin cumulanten elkaars rechten betwistten, overigens vanuit verschillende situaties. In 2012 besliste het Hof Leeuwarden dat de oudste gerechtsdeurwaarder niet aansprakelijk was omdat hij – voordat hij uitbetaalde – navraag had gedaan bij de derde of er tussen de verklaring en uitbetaling cumulatief beslag was gelegd en die derde ontkennend had geantwoord. Die deurwaarder onderkende het risico duidelijk.

Wanneer is een verdeling afgesloten?

In een recente uitspraak van het Hof Den Haag speelde de specifieke vraag wanneer een verdeling is afgesloten en uitbetaald mag worden. Ook in die zaak was er een nagekomen cumulant.

Op 14 oktober 2013 legde deurwaarder A derdenbeslag voor drie eisers onder de gemeente Rotterdam. Op 7 november 2013 droeg de gemeente af waarna deurwaarder A op 14 november 2013 aan eiser één afdroeg. Daarna gaat het fout.

De afdracht komt retour, omdat het rekeningnummer van eiser één niet meer klopt. Intussen is ook gebleken dat deurwaarder B op 17 oktober 2013 cumulatief beslag heeft gelegd onder de gemeente. De foute overboeking blijkt de reddende engel en deurwaarder A gaat over tot herverdeling met als gevolg dat eiser één maar tien procent krijgt van waar men eerst dacht recht op te hebben.

Eiser 1 spreekt deurwaarder A aan tot betaling: hij wil alsnog het hele bedrag ontvangen. De kantonrechter Rotterdam beslist (heel vreemd) dat het moment van (de wil tot) betaling door de deurwaarder beslissend is en wijst de vordering toe.

Het Hof kijkt naar 480 Rv en beslist dat de deurwaarder inderdaad een fout heeft gemaakt, maar wel een heel andere. Hij heeft niet bij de derde geverifieerd of er voor de uitbetaling meer beslagen zijn gelegd. In 480 Rv is bepaald dat er overeenstemming moet zijn tussen alle beslagleggers; als die er is sluit dat het boek en mag niet herverdeeld worden. Deurwaarder A had verdeeld zonder dat alle beslagleggers akkoord hadden gegeven en dus fout gehandeld.

Wat is het resultaat voor de procedure?

Deurwaarder A kan zijn fout herstellen en herverdelen. Als eiser één tegen was blijven stribbelen, was het voor hem een kansloze rangregeling geworden. Het Hof geeft aan dat de rechtsgang van zaken – zoals die al 27 jaar gemeengoed is – fout is maar draagt geen werkbare oplossing aan. Om te beginnen is een derde niet verplicht op vragen van deurwaarder A of er een cumulant is te antwoorden. Deurwaarder A kan er dan voor kiezen af te wachten met afdragen: geen aantrekkelijke optie want die kan leiden tot herrie met opdrachtgevers die zelfs de pers bereikt of een actie van de toezichthouder BFT.

Waar het Hof over zwijgt, is de rol van de schuldenaar. Die moet ook instemmen en dat gebeurt al helemaal nooit.

Vragen over betalen?

088 730 34 00

Zakelijke vragen?

088 730 34 37

Direct met ons chatten

Start chat